Sirocco - Wiatry nad Morzem Śródziemnym

 

Termin Sirocco (czasami pisany także w taki sposób: Scirocco) to nazwa nadana gorącym, a zarazem wilgotnym wiatrom południowo-zachodnim i południowo-zachodnim, pochodzącym z gorącego, suchego powietrza pustynnego nad Afryką Północną, płynącego na północ do południowego basenu Morza Śródziemnego.

 

Wiatry te zwykle powstają najczęściej nad Afryką Północną lub rzadziej na południe od Alp, w tym ostatnim przypadku głównie z Zatoki Genueńskiej. W kitesurfingu najczęściej spotykamy na spotach basenu Morza Śródziemnego. Najczęściej towarzyszy nam we Włoszech, zwłaszcza na Sycylii i Sardynii.

W zależności od tego, gdzie jesteś, Sirocco ma znacznie różne cechy i ma również wiele różnych lokalnych nazw. Wzdłuż północnego wybrzeża Afryki gorące powietrze pochodzi bezpośrednio z Sahary, tworząc gorące, suche i zapylone warunki wiatrowe. Gdy wieje sirocco często widoczność powietrza staje się bardzo słaba, a drobny pył pustynny może nawet spowodować uszkodzenie. W rzadkich przypadkach Sirocco zbiera wystarczająco dużo kurzu i piasku, aby wywołać nawet burze piaskowe, a to za sprawą mas piasku znad Sahary, które ze sobą niesie.

Sirocco wędrując z Afryki na północ przez Morze Śródziemne, powoduje chmury, mgłę i deszcz nad północnymi obszarami Morza Śródziemnego. Upalna, duszna pogoda podczas pojawienia się Sirocco powoduje u wielu bóle głowy i bezsenność. Gorący wilgotny wiatr przynosi ze sobą wysokie temperatury. W nocy w okresie letnim potrafi być nawet ok 30°C i więcej, podczas gdy termometr może pokazać nawet 40°C w ciągu dnia. Ekstremalne różnice temperatur (do 20°C) obniżają samopoczucie osób mieszkających w okolicy odwiedzanej przez te wiatry. Co ciekawe w zależności od intensywności Sirocco jego pył może dotrzeć nawet do Wielkiej Brytanii i północnej Europy. W kitesurfingu najczęściej spotykamy na spotach basenu Morza Śródziemnego. Najczęściej towarzyszy nam we Włoszech, zwłaszcza na Sycylii i Sardynii.

 

---

 

 

MISTRAL - Wiatry nad Morzem Śródziemnym

 

Mistral to silny, zimny, suchy wiatr z północy, który wieje z dużą częstotliwością wzdłuż wybrzeża Morza Śródziemnego od północnej Hiszpanii do północnych Włoch, a szczególnie często w dolinie dolnego Rodanu w południowo-wschodniej Francji, wiejący do Zatoki du Lwa. Wiatr może utrzymywać się przez kilka dni i najlepiej rozwija się, gdy w Zatoce Genueńskiej na wschód od grzbietu wysokiego ciśnienia tworzy się niż. Strumień powietrza, który zasila mistral, pochodzi zwykle z powietrza polarnego pochodzenia morskiego. Najbardziej gwałtowna jest zimą i wiosną, a jej siłę potęguje lejkowaty efekt doliny Rodanu. Najchętniej wykorzystujemy ten wiatr na wybrzeżu Włoch, czyli uprawiając kitesurfing na Sardynii lub Sycylii. Dzięki jego specyfice powstawania zawsze możemy liczyć na to, że zawieje on silnie i dużo mocniej niż uwzględniały to prognozy wiatrowe. Mistral może z łatwością osiągnąć prędkość nawet 130 km/h (75 węzłów) nad deltą Rodanu, ale pojawiając się na wybrzeżu zwykle wieje z mocą ok. 40 węzłów.

 

 

 

 

---

 

LEVANTE - Wiatry nad Morzem Śródziemnym

 

Levante to ciepły wiatr ze wschodu na północny wschód półwyspu Iberyjskiego, który płynie z Kanału Alboran i przepływa przez Cieśninę Gibraltarską. Łagodny i wilgotny na południowo-wschodnim wybrzeżu Hiszpanii i Balearów, wichura Levante rozciąga się na wschodnią Zatokę Kadyksu. Levanter to angielska nazwa tego wiatru – sprowadzonego, by stać się czysto wschodnim – w Cieśninie Gibraltarskiej i Kanale Alboran. Nazwa pochodzi od słowa levant , które tak naprawdę jest punktem, w którym wschodzi słońce - znad wybrzeża Morza Śródziemnego na wschód od Włoch.

 

 

Levante może wystąpić o każdej porze roku, ale najczęściej występuje od lipca do października oraz w marcu. Na przemian ze swoim zachodnim odpowiednikiem Poniente wpływa na Cieśninę Gibraltarską i wyłącza się przez cały rok. Wiatry osiągają siłę wichury wiosną (od lutego do maja) i jesienią (od października do grudnia). Latem (od czerwca do września) zwykle nie wieje więcej niż umiarkowana bryza i może wiać w ciągu piętnastu dni - czary.

 

W miesiącach zimowych, wichury Levante często następują po zakończeniu intensywnego Mistrala. Często zdjęcia satelitarne mogą przedstawiać początek wichury w Levante, gdy niskie chmury stratusowe zatapiają się wzdłuż wschodniej strony Cieśniny Gibraltarskiej. Latem siły sztormowe Levante są na ogół ograniczone do Cieśniny Gibraltarskiej. Od czasu do czasu Levanter jest wzmocniony przez obecność niżu na południu, przez którą nagle może się nasilać, przynosząc ulewne deszcze. Dobry przykład na takie wydarzenie miało miejsce pomiędzy 20-24 listopada 2001 r . Levanter wiał w ogromną jak na siebie siłą 7 w skali Beuforta z wiatrem utrzymującym się z prędkością 34 mil na godzinę (55 km/h). Szczytowe porywy osiągały Bft 9 (48-77 km/h).

Levante zwykle towarzyszy charakterystyczna chmura transparentowa, która tworzy się na szczycie skały i płynie w kierunku zawietrznym. Chmura Levanter może rozciągać się na około milę na zachód. Jednak chmura Levantera utworzy się tylko w warunkach, w których prędkość wiatru pozostanie poniżej Bft 5.

---

 

PONIENTE - Wiatry nad Morzem Śródziemnym

 

Poniente to ciepły i suchy wiatr zachodni lub północno-zachodni, wiejący w Cieśninie Gibraltarskiej i wzdłuż wybrzeży północno-zachodniej części Morza Śródziemnego. Jest to przeciwieństwo Levante (Levanter) i może często zmieniać się z tym wiatrem przez cały rok. Poniente (lub wiatr z zachodu) przynosi jednak gorącą, przejrzystą i przeważnie suchą pogodę.

 

Synoptycznie Poniente to mniej więcej każdy zachodni wiatr na tym obszarze. Jednak zimą i wiosną przedczołowa Levante może zmienić się w południowo-zachodnią burzową wichurę, znaną jako Vendaval . Po przejściu zimnego frontu i ponownym wzroście wysokiego ciśnienia, wiatry skręcają na zachód lub na północny zachód i teraz nazywają się Poniente. Podczas dni Poniente widoczność znacznie wzrasta, a przeciwległe brzegi Afryki widać z Gibraltaru.

W innych rejonach Morza Śródziemnego Ponente jest znany jako bryza lądowa wokół Zatoki Lwiej , jako osłabiony przepływ z Mistral na Lazurowym Wybrzeżu i nad Morzem Liguryjskim , gdzie często poprzedza Tramontanę. 

 

 

 

---

 

 

TRAMONTANA - Wiatry nad Morzem Śródziemnym

 

Tramontana to wiatr, którego nazwa pochodzi od włoskiego “tramontano”, czyli “z gór”. Tramontana to zimny wiatr z północy lub północnego wschodu kontynentu, zabarwiony mroźnym powietrzem z Alp i północnych Apeninów, szczególnie na zachodnie wybrzeże Włoch i północną Korsykę. Jest to związane z nadejściem antycyklonu z zachodu po depresji nad Morzem Śródziemnym, znanej jako „Nisko Genui”. Zatoka Genueńską jest jednym z najbardziej aktywnych regionów cyklogenezy, zwłaszcza jesienią i zimą. Tak więc tramontana wieje najczęściej zimą, ale może występować od połowy września do kwietnia.

 

 

Tramontana jest również znana lokalnie jako "garig liano". Może osiągać siłę 8 w skali Beauforta (od 35 do 40 węzłów) lub nawet większą w nocy do przedpołudnia, kiedy wzmacnia ją bryza lądowo-morska. Stąd osiąga maksimum tuż przed wschodem słońca i zwykle spada do siły Beauforta 5 (17 do 21 węzłów) po południu. Zimą tramontana stwarza dość duże zagrożenie wyziębieniami dla osób narażonych, np. załóg statków.

 

 

 

 

---

 

Lokalne wiatry występują, ponieważ góry stwarzają różnice ciśnień: wiatr wiałby prosto od wyżu do niżu, jednak dzięki ruchowi obrotowemu ziemi, wieje przeciwnie do ruchu wskazówek zegara wokół niżu i zgodnie z ruchem wskazówek zegara wokół wyżu. Jednakże góry mają wpływ na wiatr. Najprościej mówiąc, blokują one wiatr, tworząc coś na wzór komina. Doskonałym przykładem jest tutaj cieśnina gibraltarska, gdzie przez 98 procent czasu wieje wiatr wschodni (Levanter) lub zachodni (Vendaval). W takim „kominie” wiatr potrafi osiągnąć sztormową siłę, gdy kilka mil dalej, jest on umiarkowany. Silne prądy wzdłuż cieśnin, oraz duży ruch statku, tworzą ciężkie warunki do żeglugi czy uprawiania kitesurfingu.

 

Jeśli popatrzymy na mapę Morza Śródziemnego, zauważymy, iż jest ono otoczone przez góry. To właśnie dzięki nim oraz codziennemu nagrzewaniu i chłodzeniu się lądu, prowadzi to do gwałtownych zmian w lokalnych wiatrach. Wysokie góry również tworzą obszary niskiego ciśnienia, na ich zawietrznej stronie, co powoduje lokalne silne wiatry za zboczu góry. Na tym akwenie istnieje ponad 40 różnych nazw wiatrów.